Ocena zdolności kredytowej klienta przez bank

OGłOSZENIA

materiał partnera
2019-06-12 20:34
2812

Badanie zdolności kredytowej klientów, to jeden z podstawowych przepisów prawa bankowego w każdej instytucji finansowej. Prawo bankowe jasno nakazuje uzależnianie przyznania pożyczki od zdolności kredytowej danego kredytobiorcy.

Jako zdolność kredytową rozumie się możliwość spłaty zaciągniętego zobowiązania finansowego wraz z odsetkami i kosztami dodatkowymi w terminie, który określa umowa. Prawo bankowe nakazuje kredytobiorcy przedłożyć wszelkie dokumenty, o jakie poprosi bank oraz udzielić mu wyczerpujących informacji, jeżeli są one niezbędne do dokonania oceny zdolności kredytowej.

Zdolność kredytowa określa zdolność podmiotu ubiegającego się o pożyczkę do spłaty rat odsetkowych i kapitałowych w jasno określonych ramach czasowych. Każdy kredytobiorca jest zobowiązany do przedstawienia swojej sytuacji finansowej. Wiąże się to z podaniem aktualnych zarobków oraz innych wpływów dodatkowych, ale również wydatków ze szczególnym uwzględnieniem tak zwanych wydatków stałych. Informacje te pozwalają na ustalenie nadwyżki finansowej i zestawienie jej z ewentualną wysokością miesięcznej raty kredytowej. Dokonując analizy sytuacji finansowej kredytobiorcy, bank zakłada, że wielkość tej nadwyżki pozostanie niezmienna w kolejnych miesiącach. Jeśli zgodnie z zasadami przyjętymi przez bank wspomniana nadwyżka będzie wystarczająca do spłaty zobowiązania kapitałowego i odsetkowego, bank może uznać, że wszystkie warunki do udzielenia kredytu zostały spełnione. Jeżeli natomiast z wyliczeń wynika, że ta nadwyżka jest zbyt mała, aby pokryć zobowiązanie finansowe, kredytobiorca nie posiada zdolności kredytowej. Bank może wtedy odmówić udzielenia kredytu albo zaproponować obniżenie jego wysokości.

Instytucje finansowe na świecie przepracowały wiele metod oceny ryzyka kredytowego osób fizycznych. Obecnie, najczęściej korzysta się w praktyce bankowej z dwóch takich metod. Pierwsza z nich została nazwana tradycyjną, a druga punktową, często określa się ją mianem “credit scoring”.

Obie wymienione metody charakteryzuje osobowe podejście do analizy. Ich głównym punktem zainteresowania jest zawsze osoba potencjalnego kredytobiorcy. Cała analiza skupia się na ocenie jego cech, które świadczą o zdolności do spłaty zobowiązania.

Analiza tradycyjna odnosi się do oceny sześciu podstawowych obszarów określających potencjalnego kredytobiorcę:

- Charakter - czyli ocena celowości wnioskowanego zobowiązania oraz zamiar jego spłaty.

- Gotówka - czyli oparta na faktach finansowych zdolność kredytowa.

- Umocowanie - czy analiza kredytobiorcy pod kątem prawnym.

- Zabezpieczenie - czyli możliwość ewentualnego wsparcia kredytu aktywami różnego rodzaju.

- Kontrola - czyli monitorowanie potencjalnych zmian w obowiązujących przepisach prawnych, które mogą niekorzystnie wpłynąć na sytuację podmiotu ubiegającego się o kredyt.

- Warunki - czyli ocena przestrzeni zawodowej kredytobiorcy.

Należy zaznaczyć, że tradycyjna analiza ryzyka kredytowego jest w dużej mierze analizą bardzo subiektywną, podatną na wpływy i emocje, więc coraz częściej korzysta się z oceny punktowej.

Jedną z najpopularniejszych metod punktowych przed podpisaniem umowy kredytowej, jest tak zwany credit scoring. Mechanizm działania tej metody polega na przydzielaniu ocenianym podmiotom punktów określonych w karcie scoringowej. Punkty te po zsumowaniu przedstawiają obraz danego kredytobiorcy. Metoda ta pozwala szybko przyznawać kredyty, a jej kryteria są obiektywne i pozwalają zapewniać bankom wyższe bezpieczeństwo finansowe. Ogromną zaletą tej opcji jest możliwość badania dużej liczby wniosków przy zastosowaniu minimalnego nakładu pracy, co pozwala znacznie zredukować koszty.

Metody punktowe pozwalają skutecznie oceniać ryzyko kredytowe, a sama ocena zyskuje na obiektywizmie, kompleksowości, prostocie oraz przejrzystości. Obiektywizm gwarantuje bezstronność zastosowanego systemu i możliwość wyeliminowania czynnika ludzkiego. Warto zaznaczyć, że stosowanie tej metody wymaga wdrożenia zaawansowanych systemów informatycznych, co stanowi ogromną inwestycję. Z drugiej strony jednak przynosi bezpośrednio korzyści, wpływając na skuteczność, szybkość oraz bezpieczeństwo podejmowanych decyzji kredytowych.

Banki są w stanie inwestować w rozwój swojego systemu i badania naukowe, które pozwalają prawidłowo oceniać ryzyko kredytowe. Korzystają z tego zwłaszcza duże podmioty, obsługujące wielu kredytobiorców. Takie instytucje muszą korzystać z systemu, który usprawni procedury kredytowe. Leży to nie tylko w interesie banku, ale przede wszystkim klientów, których czas oczekiwania na decyzję w sprawie przyznania kredytu znacznie się skraca.

Artykuł powstał przy ścisłej współpracy i wsparciu serwisu internetowego www.banki24.com.pl Banki24 Finanse & Biznes