Miasto sięga po kolej i... tramwaj dwusystemowy

 

Na początku września w Urzędzie Miasta Gorzowa odbyło się spotkanie z udziałem Prezydenta Miasta, Zastępców Prezydenta Miasta, dyrektorów wydziałów merytorycznych oraz zaproszonych gości, które poświęcone było omówieniu stanu prac projektowych dotyczących infrastruktury kolejowej PKP PLK, które przyczynią się do poprawy w dostępności w zakresie komunikacji kolejowej Gorzowa i Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego. 

 

Przedstawiono także propozycję kierunków rozwoju transportu publicznego Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Gorzowa z wykorzystaniem do tego celu koncepcji tzw. tramwaju dwusystemowego, oraz przedyskutowano dalsze działania jakie będą konieczne do podjęcia przez Miasto oraz Spółkę PKP: 

- budowy Zintegrowanego Centrum Przesiadkowego w zmienionym zakresie, lecz przy zachowaniu pełnej jego funkcjonalności;

- konieczność remontu przez Spółkę PKP dworca wraz z budową odpowiedniego zaplecza sanitarnego.

 

W spotkaniu wzięli udział zaproszeni eksperci z dziedzin związanych z infrastrukturą kolejową i tramwajową tj. Piotr Malepszak oraz Jacek Szmagliński. Ponadto, w związku z omawianym na spotkaniu tematem dotyczącym tramwaju dwusystemowego, w spotkaniu wzięli udział także Mateusza Karkoszka Sekretarz Miasta Strzelec Krajeńskie i Wojciech Kowalewski Zastępca Burmistrza Skwierzyny.

 

W pierwszej części spotkania przedstawiono stan prac projektowych dotyczących infrastruktury kolejowej PKP PLK, w które zaangażowane jest miasto Gorzów wraz z innymi samorządami. Są to wytypowane trzy kluczowe inwestycje, których realizacja znacząco wpłynie na poprawę dostępności w zakresie komunikacji kolejowej Gorzowa i Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego, ale także województwa lubuskiego.

 

Pierwszy projekt dotyczy przebudowy linii kolejowej 273 i rozpoczętego przez PKP PLK Studium Wykonalności dla odcinka Rzepin – Szczecin Podjuchy, do którego w 2020 roku Prezydent Miasta Gorzowa przy wsparciu: Wojewody Lubuskiego, Marszałka Województwa Lubuskiego, Przewodniczącego Sejmiku Województwa Lubuskiego, Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, Urzędu Miasta w Kostrzynie nad Odrą, Lubuskiej Organizacji Pracodawców, zgłosił potrzebę zaprojektowania i następnie wybudowania nowych torów stacyjnych w Kostrzynie nad Odrą o łącznej długości około 1500 m, łączących linię nr 203 z 273 (tzw. łącznice), które pozwolą prowadzić ruch pociągów bez zmiany kierunku jazdy i zbędnych manewrów, w takich relacjach jak PKP IC: Warszawa – Poznań – Krzyż – Gorzów – Kostrzyn n/O. – Szczecin – Świnoujście; REGIO: Gorzów – Kostrzyn n/O. – Szczecin – Świnoujście.

 

Drugim projektem, omówionym w trakcie spotkania, mającym na celu poprawę dostępności do komunikacji kolejowej Gorzowa oraz MOF, jest linia komunikacyjna Gorzów – Międzychód – Poznań, która została ujęta w programie Uzupełnienia Lokalnej Regionalnej Infrastruktury Kolejowej Kolej Plus. Stało się to dzięki zaangażowaniu wszystkich samorządów gminnych i powiatowych leżących wzdłuż linii kolejowych wytypowanych do tego programu, zarówno z województwa lubuskiego jak i wielkopolskiego. W ramach tego projektu możliwe będzie ponowne uruchomienie (najkrótszej) linii komunikacyjnej Gorzów – Poznań, między innymi także przez miejscowości pozbawione dziś komunikacji kolejowej, odbudowa linii nr 415 na odcinku od stacji Gorzów Wieprzyce do Gorzów Strefa Ekonomiczna (nazwa robocza) a także, odbudowa kładki pieszej na moście kolejowym w Gorzowie na rzece Warcie czy budowa przystanku kolejowego Gorzów Zachodni na wysokości placu Słonecznego. 

 

Trzecim omówionym tematem dotyczącym stanu prac w zakresie toczących się projektów infrastrukturalnych PKP PLK była tzw. Magistrala Zachodnia, czyli utworzenie nowej linii komunikacyjnej (kolejowej), na bazie istniejących linii kolejowych i dwóch krótkich odcinków w nowym śladzie, która będzie obsługiwała ok. 60% populacji województwa lubuskiego w ramach jednej linii komunikacyjnej w układzie północ-południe tj. Gorzów – Skwierzyna – Międzyrzecz –  Świebodzin – Sulechów – Zielona Góra – Nowa Sól/Żagań/Żary. Pozwoli ona między innymi na zbliżenie centrów obu stolic województwa lubuskiego na „odległość 80 min” i realizację połączeń dalekobieżnych z Gorzowa na południe Polski oraz zwiększy oddziaływanie pasażerskie i towarowe zachodniego korytarza transportowego w ciągu linii kolejowej nr 273. 

 

W tej sprawie w ostatnich latach z inicjatywy Prezydenta Miasta Gorzowa, odbył się cykl spotkań z Zastępcą Burmistrza Skwierzyny, Burmistrzem Międzyrzecza, Zastępcą Starosty Międzyrzeckiego, pełnomocnikiem Wojewody ds. inwestycji kolejowo-drogowych i radnym Województwa Lubuskiego, Burmistrzem Świebodzina, Burmistrzem Sulechowa oraz przedstawicielami Urzędu Miasta Zielona Góra, w trakcie których udało się wypracować wspólne stanowisko i ostatecznie zgłosić do PKP PLK, w ramach toczącego się studium wykonalności linii nr 003 Poznań – Kunowice (granica państwa), propozycję przebudowy stacji Świebodzin, pozwalającej w przyszłości na włączenie tzw. Magistrali Zachodniej w tę linię tj. unikniecie prac traconych. Układ torowy stacji Świebodzin powinien bowiem uwzględniać obecne i planowane potrzeby techniczno-ruchowe, ale także uwzględniać możliwość przyszłej rozbudowy układu torowego pod włączenie Magistrali Zachodniej (stacja węzłowa). Ostatnie spotkanie samorządów w tej sprawie odbyło się w Świebodzinie 22 czerwca br. w tracie którego wypracowano wspólne stanowisko samorządów zaangażowanych w ten projekt, skierowane do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego w związku z prowadzonymi pracami nad Regionalnym Programem Rozwoju Transportu Województwa Lubuskiego.  

 

Oprócz ważnych tematów dotyczących najbliższej przyszłości transportu publicznego rozmawiano również o koncepcji tramwaju dwusystemowego (ang. Tram-train) mającej szansę rozwinąć się również w Polsce. Rozwiązanie tego typu, czyli wykorzystanie pojazdu szynowego, łączącego w sobie właściwości pojazdu kolejowego i tramwaju, który może poruszać się zarówno po torach tramwajowych (na obszarze Miasta), jak i po torach kolejowych (na odcinkach podmiejskich) są już znane od ponad 100 lat np. w Austrii, Niemczech, Francji a ostatnio również na Węgrzech. 

 

W odleglejszej perspektywie czasowej, możliwym mogłoby być zaimplementowanie takiego rozwiązania również w Gorzowie, gdzie stacja kolejowa czeka na generalną przebudowę, a wstępnie to w tym miejscu tramwaj dwusystemowy mógłby wjeżdżać na linię kolejową. Tym samym dyskusja nad wprowadzeniem tego rozwiązania transportowego jest w dobrym momencie – brak prac traconych. Technicznie również jest to możliwe do wykonania, ponieważ istniejąca infrastruktura tramwajowa, czyli rozstaw torów jest taki samym jak kolejowy (1435 mm), istniejące linie kolejowe są „obrośnięte” miejscowościami, a planowana budowa nowej infrastruktury kolejowej skierowana jest do dużych generatorów ruchu (linia 415 na Strefę Ekonomiczną w Gorzowie, odbudowa linii kolejowej 426 do Strzelec Kraj.), pamiętać należy także o istniejącym zapleczu technicznym w gorzowskim MZK.

 

Projekt tramwaju dwusystemowego może stać się w przyszłości kołem zamachowym dla rozwoju połączeń tramwajowych w mieście jednocześnie, w powiązaniu z pozostałym transportem publicznym, integrując komunikacyjnie cały MOF GW. W Polsce nie ma jeszcze przepisów prawnych, które pozwalałyby na realizację takiego środka transportu, niemniej jednak miasto Gorzów, ale także inne miasta prowadzą wstępne analizy, jednocześnie zabiegając o rozpoczęcie odpowiednich prac legislacyjnych.

 

Ostatnim poruszonym tematem był unieważniony przez PKP SA przetarg na budowę zintegrowanego centrum podróży – centrum przesiadkowe w Gorzowie. W trakcie spotkania, poddano pod dyskusję dalsze kroki zmierzające do realizacji tej inwestycji i decyzje jakie Miasto będzie musiało podjąć w najbliższych latach. 

 

Działania miasta zmierzają do poprawy oferty przewozowej poprzez zabieganie o nową infrastrukturę kolejową u państwowego zarządcy PKP PLK, która pozwoli zbudować lepiej dostosowaną do potrzeb siatkę połączeń, rozwój miejskiej komunikacji tramwajowej i autobusowej, planowaną modernizację dróg wokół dworca. Trwające prace nad Planem Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Gorzowa wpłyną na to, że dworzec kolejowy w Gorzowie stanie się w tej części województwa lubuskiego i regionu ważnym punktem przesiadkowym. Dlatego też koniecznym jest ponowne rozpoczęcie rozmów z PKP SA w celu rozpisania nowego przetargu na realizację obiektu, który zintegruje maksymalnie blisko siebie wszystkie formy transportu (tramwaj/kolej/PKS/bus/indywidualny transport).